Izraz "međuspratna konstrukcija" obično se koristi u kontekstu građevinskog inženjeringa i arhitekture. To se odnosi na sistem konstrukcije koji se koristi kako bi se podržala tavanica između spratova zgrade. Međuspratna konstrukcija igra ključnu ulogu u stabilnosti i nosivosti zgrada. Izbor materijala i vrsta međuspratne konstrukcije zavise od različitih faktora, uključujući namenu zgrade, njenu visinu, budžet, lokalne građevinske propise i druge tehničke zahteve.
Podela međuspratnih konstrukcija
Podela međuspratnih konstrukcija može da se sprovede ili prema konstruktivnim sistemima, ili prema materijalima od kojih se izrađuju. Konstruktivni sistemi međuspratnih konstrukcija su: svodovi, pločaste međuspratne konstrukcije, gredne međuspratne konstrukcije, tavanice i plafoni. Podela međuspratnih konstrukcija prema materijalima od kojih se izrađuju su: svodovi od prirodnog kamena, međuspratne konstrukcije od betona i blokova, međuspratne konstrukcije od opeka, međuspratne konstrukcije od armiranog betona, čelične međuspratne konstrukcije i drvene međuspratne konstrukcije.
Danas se međuspratne konstrukcije najčešće izvode kao ravna armirano-betonska ploča, ispuna od TM blokova ili kao FERT međuspratna konstrukcija.
Međuspratne konstrukcije od betona i blokova izrađenih od vezivnih materijala
U najvažnije sisteme međuspratnih konstrukcija ove grupe ubrajaju se:
- Ravne armirano-betonske međuspratne konstrukcije rađene u oplati (AB međuspratne konstrukcije u vidu ploča, pečurkaste međuspratne konstrukcije, armirane keramičke međuspratne konstrukcije).
- Armirano-betonske rebraste međuspratne konstrukcije rađene u oplati (rebraste konstrukcije, sitnorebraste konstrukcije)
- Gredne i od greda T-preseka međuspratne konstrukcije
- Svodovi od betona ili blokova od veštačkog kamena (danas se ne izvodi)
- Međuspratne konstrukcije od pločastih nosećih elemenata radioničke izrade između betonskih greda (MK od AB punih ploča i greda, MK od AB šupljih talpi, MK od šupljih keramičkih ploča)
- Međuspratne konstrukcije od montažnih greda sa elementima za ispunu
Slika 1 - Izlivanje ravne armirano-betonske ploče međuspratne konstrukcije
Međuspratne konstrukcije od opeka
Ovakve međuspratne konstrukcije se više ne izvode, ali će se spomenuti kakve međuspratne konstrukcije od ovog materijala su se izvodile. Ipak, nešto više o samim opekama se može pročitati u sledećem tekstu.
Ranije su se izvodile armirane keramičke međuspratne konstrukcije, rebraste međuspratne konstrukcije sa ispunama od opeka, međuspratne konstrukcije sa gredama od opeka i svodovi od opeka.
Međuspratne konstrukcije od stakla
Upotreba međuspratnih konstrukcija ove vrste dozvoljena je samo za tavanične (plafonske) svetlarnike kao i za pokrivanje prostora koje zauzimaju svetlarnici i sl. uz pokretna opterećenja manja od 500 kPa, ali ne i za međuspratne konstrukcije zgrada ili za tavanice dvorišnih podruma. U međuspratne konstrukcije od stakla ubrajaju se: armirane MK od armiranog betona i staklenih blokova, MK od staklenih blokovima u okvirima od livenog gvožđa i staklene tavanice.
Slika 2 - Staklena međuspratna konstrukcija
Međuspratne konstrukcije od FERT gredica
Ovakve međuspratne konstrukcije su danas često u upotrebi, jer se brzo izvode i pouzdane su. Opterećenje prenose FERT gredice, koje imaju svoju armaturu, a ispunu ove međuspratne konstrukcije čine FERT blokovi, koji ne prenose opterećenje sa međuspratne konstrukcije na okolne zidove.
Slika 3 - FERT međuspratna konstrukcija (FERT gredice i blokovi ispune)
Čelične međuspratne konstrukcije
Za ispunu ovakvih međuspratnih konstrukcija dolaze u obzir gotovo svi konstruktivni betonski elementi navedeni pod međuspratnim konstrukcijama od betona, pri čemu umesto betonskih greda (montažnih ili izrađenih na licu mesta) dolaze čelični nosači. U međuspratne konstrukcije od čelika ubrajaju se: MK od čeličnih I-profila, MK od lakih čeličnih nosača, MK od čeličnog lima. Nešto više o samoj strukturi čelika se može pronaći u sledećem tekstu.
Slika 4 - Čelična međuspratna konstrukcija
Slika 5 - Čelična međuspratna konstrukcija sa ispunom od drvenih panela
Slika 6 - Čelična rebrasta međuspratna konstrukcija
Drvene međuspratne konstrukcije
U međuspratne konstrukcije od drveta ubrajaju se: MK od punih greda (MK sa međupodom, MK od lakih opeka, MK sa slepim podom i slojem zvučne izolacije, polumasivne MK), MK od talpi i MK od dvostrukih greda (tavanjača i plafonjača).
Na međuspratnim konstrukcijama sa međupodom, za izradu međupodova upotrebljavaju se ploče od povućca, talpe od gipsa, lake ploče od drvene vune itd. Polumasivne međuspratne konstrukcije oblažu se ili vitkom žičanom mrežom sa komadićima pečene gline u čvorovima koja se ispunjava betonom, ili se oblažu šupljim armirano-betonskim talpama. Međuspratne konstrukcije od talpi, kao i od I-nosača, upotrebljavaju se uglavnom radi uštede u drvenoj građi, a konstrukcije od dvostrukih greda radi povećanja zaštite kako od zvuka prenošenog vazduhom, tako i od udara pri koračanju.
Slika 7 - Drvena međuspratna konstrukcija
Tavanice i plafoni
U plafone se ubrajaju:
- Oblepljeni (malterisani) plafoni (plafoni od žičanih mreža, sa čistim metalnim pletivom kao podlogom za lepak, sa prepletom od drvenih štapića, sa tankim pločama od drvene vune ili sa pletivom od trske).
- Stakleni plafoni (stakleni plafoni sa betonskim prečnicama, sa metalnim prečnicama ili sa drvenim prečnicama).
- Metalni plafoni (tavanice od žičanog pletiva, tavanice od čeličnog pletiva, tavanice od razvučenog metala, tavanice od izbušenih limova).
- Drveni plafoni (plafoni od dasaka, od drvenih letava, sa prepletom od drveta, sa neoblepljenim pločama od drvene vune, sa pločama od drvenih vlakana koje apsorbuju zvuk).
Plafoni međuspratnih konstrukcija, naročito oblepljeni, mogu da poboljšaju izolaciju kako od zvuka prenošenog vazduhom, tako i od koračajnih udara. Osim toga mogu da pojačaju toplotnu izolaciju. Ovo se međutim danas gotovo i ne upotrebljava.